• Każdy rolnik, który chce odzyskać podatek akcyzowy zawarty  w cenie oleju  napędowego wykorzystanego do produkcji rolnej powinien gromadzić  faktury VAT
• W terminie od 1 sierpnia 2024 r. do 2 września 2024 r. należy złożyć wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w zależności od miejsca położenia gruntów rolnych wraz z fakturami VAT (lub ich kopiami) stanowiącymi dowód zakupu oleju napędowego w okresie od 1 lutego 2024 r. do 31 lipca 2024 r. w ramach limitu zwrotu podatku określonego na 2024 r.
• Limit zwrotu podatku akcyzowego w 2024 r. wynosi: 160,60 zł * ilość ha użytków rolnych  oraz 5,84 zł * średnia roczna liczba świń i 58,40 zł * średnia roczna liczba dużych jednostek przeliczeniowych bydła, kóz, owiec, koni
• Dotacje będą  wypłacane w terminach: 1 – 31 października 2024 r. w przypadku złożenia wniosku w drugim terminie przelewem na rachunek bankowy podany we wniosku.

Konkurs trwa do 20 listopada do 12:00.

50 uczestników. którzy zdobędą największą liczbę punktów w najkrótszym czasie otrzyma nagrody rzeczowe o wartości ok. 600 zł brutto, tj. myjki ciśnieniowe.  W załączeniu przesyłamy regulamin konkursu. Jednocześnie przypominamy, że od dnia 01.08.2023r. obowiązuje nowy adres strony internetowej KRUS: www.gov.pl/krus

• Regulamin konkursu online 2023 pdf
• KLAUZULA-konkursu online 2023 pdf

Kasa Rolniczego ubezpieczenia Społecznego zaprasza do udziału w V edycji Losowania hulajnóg dla dzieci, które wykonają kurs e-learningowy pt. „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”. Celem działania jest promowanie wsród dzieci bezpiecznych zachowań związanych z pracą i zabawą na terenie gospodarstwa rolnego poprzez popularyzowanie kursu e-learningowego pt. : „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”, przygotowanego i rozpowszechnionego przez KRUS. Kurs jest ogólnodostępny pod adresem:  prewencja.krus.gov.pl/ lub https://prewencja.krus.gov.pl/.

Uczestnikami mogą być dzieci urodzone w latach 2009-2017. których przynajmniej jeden rodzic/opiekun prawny jest ubezpieczony w KRUS. 

Uczestnik losowania musi posiadać zgodę rodzica lub opiekuna prawnego na udział w losowaniu.

• Regulamin konkursu

Podczas kwalifikowania dziecka do leczenia rehabilitacyjnego lekarz ocenia:

• Stan zdrowia dziecka.
• Przebieg choroby będącej wskazaniem do rehabilitacji leczniczej w ramach CRR.
• Zdolność dziecka do samoobsługi i samodzielnego przemieszczania się.

Pierwszeństwo w skierowaniu na turnusy mają dzieci posiadające orzeczenie o niepełnosprawności (do wniosku należy dołączyć kopię orzeczenia  o niepełnosprawności). Podstawą skierowania dziecka jest wniosek o rehabilitację leczniczą/turnus regeneracyjny stanowiący załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 grudnia 2022 r. w sprawie warunków rehabilitacji leczniczej i turnusów regeneracyjnych  (Dz.U. z 2022 r. poz. 2757). Do wniosku obligatoryjnie powinny zostać dołączone:

• formularz z dodatkową informacją o stanie zdrowia dziecka 
• formularz dotyczący informacji podawanych w przypadku pozyskiwania danych osobowych od osoby, której dane dotyczą
• oświadczenia rodzica/opiekuna dotyczącego zgody na udzielenie wszelkiej pomocy przedmedycznej i medycznej w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w trakcie podróży na turnus rehabilitacyjny do CRR KRUS oraz w drodze powrotnej.

Wnioski można pobrać w Oddziale i Placówkach Terenowych KRUS oraz ze strony internetowej www.krus.gov.pl. Wnioski wypełnione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza specjalistę  wraz z wypełnionymi załącznikami należy złożyć w Placówkach Terenowych KRUS do 26 maja 2023 r.

Szczegółowych informacji udzielają pracownicy ds. rehabilitacji w PT  KRUS w Siedlcach  tel. 25 640 46 57 lub 25 640 46 17 PT KRUS w Siedlcach

1. Brzeska 39, 08-110 Siedlce, e-mail:siedlce@krus.gov.pl

 W okresie wakacji 2023 roku KRUS organizuje turnusy rehabilitacyjne dla dzieci rolników, których przynajmniej jedno z rodziców (prawnych opiekunów) podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników               z mocy ustawy. Jeżeli rolnik ubezpieczony jest na wniosek w pełnym zakresie – ubezpieczenie powinno trwać nieprzerwanie co najmniej rok. Za pośrednictwem Placówki Terenowej KRUS w Siedlcach z rehabilitacji będzie mogło skorzystać 26 dzieci z chorobami układu oddechowego, urodzonych w latach 2008 – 2016 (7-15 lat). Turnus rehabilitacyjny  dla dzieci z chorobami układu oddechowego zostanie zorganizowany   w  Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS w Iwoniczu Zdroju w okresie od 13 lipca do 2 sierpnia 2023r.

 Rodzice nie ponoszą odpłatności za pobyt i transport dziecka.

Załączniki:

• Informacja o stanie zdrowia dziecka
• Informacje podawane w przypadku pozyskiwania danych osobowych od osoby której dane dotyczą
• Oswiadczenie rodzica opiekuna dot. zgody na udzielenie wszelkiej pomocy przedmedycznej i medycznej
• Wniosek o rehabilitacje lecznicza turnus regeneracyjny 2023

Więcej informacji pod adresem: Rehabilitacja lecznicza/ Turnusy regeneracyjne | Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (krus.gov.pl)

wniosek_o_rehabilitacje_lecznicza_turnus_regeneracyjny_2023.pdf (krus.gov.pl)

Szczegółowych informacji udzielają pracownicy ds. rehabilitacji w PT  KRUS w Siedlcach  tel. 25 640 46 52 lub 25 640 46 17 PT KRUS w Siedlcach, Brzeska 39,08-110 Siedlce , e-mail:siedlce@krus.gov.pl

Z premii dla młodych rolników mogą skorzystać osoby, które m.in. w dniu złożenia wniosku mają nie więcej niż 40 lat, posiadają odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub zobowiążą się do ich uzupełnienia w ciągu 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Starający się o to wsparcie powinni być właścicielami gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 hektara, ale nie mogą wejść w jego posiadanie wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Młody rolnik musi również posiadać lub utworzyć, najpóźniej w ciągu 9 miesięcy od otrzymania decyzji o przyznaniu pomocy, gospodarstwo o wielkości ekonomicznej mieszczącej się w przedziale od 13 tys. euro do 150 tys. euro. Jego powierzchnia powinna być równa co najmniej średniej powierzchni gospodarstwa w kraju, a w województwach o średniej niższej od krajowej, powierzchnia nowo utworzonego gospodarstwa powinna osiągnąć wielkość średniej wojewódzkiej. W ramach wsparcia młodzi rolnicy mogą otrzymać 150 tys. zł premii. Jest ona wypłacana w dwóch ratach. Pierwszą w wysokości 120 tys. zł otrzymuje się po spełnieniu warunków do przyznania pomocy, a druga rata płatności – 30 tys. zł – trafia do młodych rolników po realizacji biznesplanu. Otrzymane środki powinny być przeznaczone na prowadzenie gospodarstwa lub przygotowanie do sprzedaży wytwarzanych w nim produktów rolnych. Minimum 70 proc. otrzymanej kwoty należy zainwestować w środki trwałe. Przyznane przez ARiMR wsparcie można wykorzystać np. na zakup gruntów, maszyn, stada podstawowego zwierząt bądź prace budowlane. Wnioski o przyznanie pomocy będą przyjmowane od 31 marca do 29 maja 2022 r. przez oddziały regionalne ARiMR właściwe ze względu na miejsce położenia gospodarstwa. Dokumenty będzie można dostarczyć m.in. osobiście, przesłać przesyłką rejestrowaną nadaną w placówce Poczty Polskiej lub złożyć elektronicznie – za pośrednictwem skrzynki podawczej ePUAP. Tegoroczny nabór będzie już 8. prowadzonym w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Dotychczas w ramach wszystkich przeprowadzonych naborów finansowanych z budżetu PROW 2014-2020 podpisanych zostało prawie 26 tys. umów o przyznaniu pomocy na kwotę ponad 3,27 mld zł.

Po raz kolejny Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zaprasza właścicieli gospodarstw indywidualnych, z których przynajmniej jeden z właścicieli jest objęty ubezpieczeniem społecznym rolników, do udziału Ogólnokrajowym Konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne.

Przedsięwzięcie realizowane jest od 2003 roku w ramach działań na rzecz zmniejszenia liczby wypadków i chorób zawodowych rolników. Współorganizatorami Konkursu są: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Państwowa Inspekcja Pracy, Krajowy Ośrodek Wsparcia oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. XIX Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne uzyskał Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Patronat medialny nad konkursem będą sprawowali: Agro Profil, Tygodnik Poradnik Rolniczy, Rolniczy Przegląd Techniczny oraz portale agronews.com.pl, wiescirolnicze.pl i gospodarz.pl. Partnerem strategicznym przedsięwzięcia jest Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych, a partnerem wspierającym  Narodowy Instytut Kultury Wsi i Dziedzictwa Narodowego. W osiemnastu dotychczasowych edycjach udział wzięło ponad 21 tysięcy gospodarstw indywidualnych, a ich laureaci otrzymali atrakcyjne nagrody rzeczowe i finansowe – w ubiegłym roku zwycięzca został uhonorowany ciągnikiem rolniczym o mocy 55 KM.  Celem Konkursu jest promocja zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym. Udział w nim mogą brać właściciele zarówno dużych, jak i małych gospodarstw rolnych o różnych profilach produkcji. Uczestnicząc w działaniu, rolnicy mają okazję do zaprezentowania swojego miejsca pracy i osiągnięć zawodowych, zdobycia cennych nagród, a przede wszystkim poddania gospodarstwa profesjonalnemu audytowi bezpieczeństwa pracy, który wykonują komisje konkursowe. Podczas eliminacji sprawdzą one, czy w ocenianym gospodarstwie stosowane są w praktyce zasady ochrony zdrowia i życia, a także czy wyeliminowane zostały w nim zagrożenia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi. W skład komisji konkursowych wchodzą specjaliści z zakresu bhp w rolnictwie reprezentujący Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Państwową Inspekcję Pracy, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Ochotniczą Straż Pożarną i inne instytucje działające w środowisku wiejskim. Zastosowanie się do ich rad i uwag przyczynia się do wyeliminowania wielu zagrożeń w środowisku rolniczej pracy, a tym samym do zmniejszenia ryzyka wypadków i chorób zawodowych rolników oraz ich rodzin. Warunkiem udziału w Konkursie jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników przez co najmniej jednego ze współwłaścicieli gospodarstwa rolnego. Szczegółowe informacje o organizacji Konkursu można uzyskać w Placówce Terenowej KRUS w Siedlcach, ul. Brzeska 39 (tel. 25 640 46 17, e-mail:siedlce@krus.gov.pl).

Ważne terminy: 

• 04.2022 r. – upływa termin zgłaszania udziału w Konkursie
• 07.2022 r. – zakończenie etapu wojewódzkiego
• lipiec/sierpień 2022 r. – wizytacja gospodarstw finałowych (termin uzależniony od sytuacji epidemicznej w kraju)

Regulamin konkursu

Zał. nr 1 do regulaminu – Formularz zgłoszeniowy

Zał. nr 2 do regulaminu – Arkusz oceny

• I grupa – klasy 0-III szkoły podstawowej
• II grupa – klasy IV-VIII szkoły podstawowej

We współzawodnictwie nie mogą brać udziału laureaci szczebla centralnego poprzednich edycji konkursu, tj. autorzy prac, które zostały uhonorowane nagrodami od I do III i wyróżnieniami. Zadaniem konkursowym jest wykonanie dwuwymiarowej pracy plastycznej, zwanej dalej pracą, pracą konkursową lub pracą plastyczną, w formacie A-3, w dowolnej technice, obrazującej upowszechnianie przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego sposoby zapobiegania upadkom osób podczas pracy i przebywania w gospodarstwie rolnym. Warunkiem udziału w Konkursie jest dołączenie do zgłaszanej pracy podpisanego przez przedstawiciela ustawowego uczestnika formularza zgłoszeniowego (załącznik nr 1) Więcej informacji na temat konkursu znajduje się w załączonym Regulaminie Konkursu wraz z załącznikami.

Jednocześnie zapraszamy dzieci do sprawdzenia swojej wiedzy i do przygotowania się do konkursu. Na stronie internetowej WWW.krus.gov.pl w zakładce „Bezpieczne dziecko w gospodarstwie rolnym” do dyspozycji znajdują się materiały, z których dowiedzą się co można zrobić, żeby wspomóc rodziców w dbaniu o własne bezpieczeństwo. Tu znaleźć można m.in. film pt. „Gra o zdrowie i bezpieczeństwo”, który zabierze dzieci na wirtualny spacer po gospodarstwie czy szkolenie e-learningowe: „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”, w którym wraz z trojgiem sympatycznych dzieci mogą poznać najczęściej występujące w gospodarstwach sytuacje niebezpieczne. Szczegółowe informacje o organizacji Konkursu można uzyskać w Placówce Terenowej KRUS w Siedlcach, ul. Brzeska 39 (tal. 25 640 46 39, lub 25 640 40 17)

• Regulamin

 Praca konkursowa dziecka powinna być podpisana imieniem i nazwiskiem uczestnika konkursu i złożona do siedziby Oddziału Regionalnego KRUS w Warszawie, ul. Mińska 25 w terminie do 15.03.2022r., pocztą tradycyjną lub elektroniczną z dopiskiem „Konkurs na rymowankę” wraz z formularzem zgłoszeniowym (załącznik nr1) podpisanym przez rodzica/opiekuna prawnego.  Autorzy trzech najlepszych prac etapu Wojewódzkiego otrzymają nagrody rzeczowe o wartości około 500zł. brutto, z kolei na etapie centralnym wybranych zostanie 20 rymowanek, a ich autorzy otrzymają nagrody rzeczowe o wartości około 1000zł. brutto.

W/w konkurs skierowany jest do uczniów w wieku 11-14 lat, przynajmniej jeden rodzic lub opiekun prawny podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników.

• Regulamin konkursu

1. Jakie zdarzenie kwalifikujemy jako wypadek przy pracy rolniczej?– dokładne informacje znajdziecie Państwo pod linkiem:

https://www.krus.gov.pl/zadania-krus/prewencja/wypadki-przy-pracy-rolniczej/definicja-wypadku/

2. Kiedy zgłosić wypadek?– wypadek zgłaszamy jak najwcześniej, bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia jego zaistnienia.

Pamiętaj:
późne zgłoszenie wypadku i związany z tym brak możliwości ustalenia jego okoliczności, mogą skutkować odmową prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek wypadku.

3. Kto i jak może zgłosić wypadek?– zgłoszenia wypadku może dokonać poszkodowany lub inna osoba, bezpośrednio w siedzibie KRUS lub za pośrednictwem poczty, telefonicznie, pocztą elektroniczną albo albo poprzez platformę ePUAP..

Uwaga:
W obecnej sytuacji epidemiologicznej zalecane jest zgłaszanie telefoniczne, pocztą elektroniczną lub tradycyjną.

4. Gdzie zgłosić wypadek i jakie informacje należy podać? – wypadek przy pracy należy zgłosić do Placówki Terenowej KRUS, w której poszkodowany jest ubezpieczony. Dane kontaktowe znajdziecie Państwo pod linkiem:
   https://www.krus.gov.pl/krus/struktura/oript/oript-tabela-z-danymi/

Zakres informacji, które należy podać przy zgłoszeniu określono w formularzu Zgłoszenia wypadku (link do formularza). Jeśli zdecydujecie się Państwo zgłosić wypadek pocztą prosimy o przesłanie wypełnionego druku. Wyjaśnienia co i gdzie wpisać znajdziecie po adresem:(link do formularza)

Uwaga:
Prośba o podanie telefonu i e-mail do kontaktu z Państwem. Umożliwi to pracownikowi KRUS niezwłoczne ustalenie terminu oględzin i przesłuchania poszkodowanego i świadków wypadku.

Wypełniony formularz należy przesłać pocztą tradycyjną lub e-mail do Placówki Terenowej KRUS.

5. O czym trzeba pamiętać zgłaszając wypadek?– osoba poszkodowana lub inna zgłaszająca wypadek powinna w szczególności:

• zabezpieczyć w miarę możliwości miejsce i przedmioty związane z wypadkiem,
• udostępnić pracownikowi KRUS miejsce wypadku i przedmioty z nim związane,
• wskazać świadków wypadku,
• zgromadzić i dostarczyć posiadaną dokumentację leczenia,
• udzielić pełnej informacji i wszechstronnej pomocy pracownikowi KRUS, upoważnionemu do prowadzenia postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

6. Jak będzie wyglądało dalsze procedowanie sprawy?– na podstawie danych zawartych w formularzu Zgłoszenia wypadku przy pracy rolniczej, skontaktuje się z Państwem pracownik KRUS, który będzie prowadzić postępowanie powypadkowe, mające na celu wyjaśnienie przyczyn i okoliczności wypadku. W ramach prowadzonych działań, konieczne będzie m.in. dokonanie oględzin miejsca zdarzenia oraz przesłuchanie poszkodowanego i świadków zdarzenia, co wymagać będzie Państwa zgody na wejścia pracownika KRUS na teren gospodarstwa rolnego. Po zebraniu niezbędnych dowodów, pracownik KRUS przygotuje Protokół powypadkowy, który stanowić będzie podstawę do przyznania, lub nie jednorazowego odszkodowania powypadkowego. Protokół powypadkowy zostanie przesłany do osoby poszkodowanej (wnioskodawcy) pocztą tradycyjną na wskazany adres korespondencyjny.

Źródło: www.krus.gov.pl Link :  Zgłoszenie wypadku | Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (krus.gov.pl)

Placówka  Terenowa KRUS  w Siedlcach

1. Brzeska 39, 08-110 Siedlce

tel. 25 644 16 40, 25 640 46 17,  e-mail: siedlce@krus.gov.pl

• Regulamin Konkursu dla rolników 2021
• KLAUZULA-konkurs_online_2021

Zadaniem uczestników konkursu jest przedstawienie korzyści z posiadania konta w banku oraz zachęcenie w pomysłowy sposób swoich bliskich do założenia konta i korzystania z niego online. Prace można przygotować w zależności od wieku i poziomu szkoły, w czterech kategoriach: plakat, komiks, film, infografika/materiał multimedialny. Można je wykonać indywidualnie lub zbiorowo. Rachunek w banku to bezpieczeństwo i wygoda. Pieniądze na koncie to ochrona przed różnego rodzaju oszustwami (np. „na wnuczka” lub „na policjanta”) i innymi zagrożeniami, np. włamaniem czy kradzieżą. Dostęp do bankowości elektronicznej to z kolei wygodny sposób, aby opłacać rachunki, robić zakupy przez internet czy załatwiać sprawy urzędowe. Internet i bankowość elektroniczna nie muszą być skomplikowane. Chcemy pokazać seniorom, że korzystanie z konta w banku, internetu i bankowości elektronicznej jest proste, bezpieczne i wygodne.

Zgłoszenia do konkursu są przyjmowane do 29 października br. Natomiast termin nadesłania prac do ZUS mija 10 grudnia 2021 r. Łączna pula nagród dla laureatów wynosi 35 tys. zł.

Szczegółowe informacje na temat konkursu można znaleźć na stronie internetowej zus.pl/konkursbzb (link) oraz u koordynatorów ds. komunikacji społecznej i edukacji (w siedleckim oddziale ZUS  informacji o konkursie oraz o projektach edukacyjnych ZUS udziela Agnieszka Drzewowska, e-mail: agnieszka.drzewowska@zus.pl, tel. 25 640 16 63, tel. kom. 509-871-464).

• 06.07. – 14.07.2021 r, pawilon, 100 osób ( Biała Podlaska + Krasnystaw )

2. Ośrodek Wypoczynkowy „AMBERPOL” w Stegnie,

• 25.07. – 02.08.2021 r, 50 osób (Janów Lubelski);
• 02.08. – 10.08.2021 r, 50 osób ( Parczew);
• 10.08. – 18.08.2021 r, 50 osób ( Wisznice);

Kolonie 2021 Borysiuk

Program został zainicjowany w 2002 r. przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności w odpowiedzi na istotny problem społeczny, jakim jest wyraźna dysproporcja w dostępie do studiów między młodzieżą mieszkającą na wsi i w małych miastach – dla wielu uzdolnionych młodych ludzi próg szkoły wyższej jest trudny do przekroczenia głównie z powodu bariery materialnej. Celem Programu jest ułatwienie młodym ludziom podjęcia studiów, poprzez ufundowanie stypendiów na I rok studiów i wsparcie podczas dalszej edukacji akademickiej.

• Program Stypendia Pomostowe 2021-2022

• Regulamin zatwierdzony przez PK
• Regulamin – Zał. 1 – Formularz zgłoszenia
• Regulamin – Zał. 2 – Informacje
• Regulamin – Zał. 3 – Zgoda

• Ogłoszenie_
• Regulamin_konkursu_Polska_Wieś_XIII
• Klauzula informacyjna

• Regulamin konkursu
• Zał nr 1 regulamin woj zgłoszenie szkoły 2021
• Zał nr 2 regulamin woj zgłoszenie dziecka 2021
• Zał nr 3 informacja na temat danych osobowych 2021
• Zał nr 4 zgoda na przetwarzanie danych osobowych 2021

– wykaz działek deklarowanych do płatności bezpośrednich na bieżący rok,

– kopia zgłoszenia do  systemu identyfikacji zwierząt ( w przypadku posiadania zwierząt)

– obowiązkowe lub dobrowolne ubezpieczenie upraw ( zwierząt)

• Wniosek producenta rolnego o oszacowanie szkód -word
• Wniosek producenta rolnego o oszacowanie szkód -pdf

WÓJT

/-/ Jerzy Długosz

 Ogłoszenia bezpłatne!

Na e-Bazarku można sprzedawać:

1. warzywa i owoce
2. oleje i oliwy
3. przetwory owocowo-warzywne
4. miód i produkty pszczele
5. napoje
6. nabiał
7. kwiaty/byliny/nasiona
8. zboża
9. mięso i wędliny
10. pieczywo, produkty zbożowe
11. ryby
12. zioła
13. drzewa i krzewy iglaste
14. maszyny i urządzenia

W razie potrzeby można poszerzyć zakres sprzedaży o dodatkowe kategorie.